CÔNG NỮ NGỌC HOA: NGƯỜI GẮN KẾT GIAO THƯƠNG CỦA VIỆT NAM VÀ NHẬT BẢN

Danh mục bài viết: Dự án
Hội An Ký Sự là dự án mới nhất của Click Studio lấy bối cảnh tại thị trấn Hội An hàng trăm năm trước. Nhiệm vụ chính của người chơi là xuôi dòng thời gian về thời hoàng kim của giao thương tại Đông Nam Á để trao trả chiếc vòng ngọc hơn 500 tuổi cho Công nữ Ngọc Hoa để cứu lấy sự nguyên vẹn của dòng thời gian và lịch sử Việt Nam. Vậy Công nữ Ngọc Hoa là ai? Và tầm quan trọng của bà trong lịch sử Việt Nam như thế nào?

Công nữ Ngọc Hoa (mất năm 1645), hay Ngọc Hoa Công Chúa, là một công nữ sống dưới thời các Chúa Nguyễn. Sử sách ghi lại bà là con gái nuôi của Chúa Sãi Nguyễn Phúc Nguyên. Dù năm sinh chính xác của bà không được ghi chép, nhiều người phỏng đoán bà sinh vào khoảng năm 1600, khi cha nuôi của bà đang giữ chức Tổng trấn Quảng Nam. Bà nổi tiếng với vẻ đẹp kiều diễm và được biết đến với tính cách hiền hậu, nhân từ.

Năm 1619, tại Huế, công nữ đã gặp gỡ Araki Sotaro, một thương nhân nổi tiếng người Nhật thường xuyên đến Đàng Trong buôn bán, đặc biệt là tại Hội An, nơi ông được biết đến với tên Việt là Nguyễn Thái Lang. Một mối tình đã nảy nở giữa hai người, và cuối cùng Chúa Sãi đã chấp thuận cho cuộc hôn nhân của họ. Cuộc hôn phối này có ý nghĩa lịch sử đặc biệt, bởi Công nữ Ngọc Hoa được xem là người phụ nữ Việt Nam đầu tiên kết hôn với một công dân Nhật Bản và chuyển đến Nhật sinh sống. Các ghi chép của Nhật Bản thậm chí còn cho rằng bà là người phụ nữ nước ngoài đầu tiên chính thức kết hôn và định cư tại đất nước của họ.
Tình cảm của họ rất mặn nồng, và vào năm 1620, Araki đã đưa vợ trở về quê hương. Khi đến Nagasaki, bà được cộng đồng địa phương chào đón nồng nhiệt, họ bị cuốn hút bởi sự thanh lịch và phong thái dễ mến của bà. Bà được đặt cho những cái tên Nhật là Wukaku (Vương Gia Cửu) và Wakapucome (Vương Gia Cửu hộ mai). Tuy nhiên, chính thói quen gọi chồng bằng tiếng Việt "anh ơi" đã mang lại cho bà biệt danh thân thương mà người dân địa phương nhớ mãi: Anio-san. Cái tên trìu mến này, vang vọng tiếng mẹ đẻ của bà, cuối cùng đã khiến bà được gọi là Anio-hime, hay Công chúa Anio, bởi người dân Nagasaki. Về sau, "Anio-san" còn trở thành một từ thân mật để chỉ những cô gái trẻ xinh đẹp và duyên dáng.

Tại quê chồng, Ngọc Hoa cùng chồng quản lý một trung tâm thương mại lớn ở Motoshikhui-Machi, trở thành một cầu nối sống động giữa hai quốc gia. Sau khi chồng qua đời vào năm 1635, bà quy y cửa Phật tại chùa Đại Âm (Daion-ji), lấy pháp danh là Diệu Tâm. Dù vậy, bà vẫn tiếp tục quản lý công việc kinh doanh, giúp đỡ người nghèo ở địa phương và tích cực duy trì mối quan hệ với quê hương Việt Nam. Tầm quan trọng trong vai trò của bà được nhấn mạnh bởi thực tế là sau khi bà qua đời vào năm 1645, hoạt động giao thương và trao đổi giữa Nhật Bản và Việt Nam đã bị gián đoạn trong một thời gian rất dài trước khi được kết nối lại.

DẤU ẤN VIỆT TRÊN VÙNG ĐẤT MẶT TRỜI MỌC

Dẫu không bao giờ có thể trở về Đại Việt do chính sách tỏa cảng nghiêm ngặt của Nhật Bản, Công nữ Ngọc Hoa đã sống trọn phần đời còn lại của mình trên đất nước mặt trời mọc này. Dù vậy, trong tim bà, hình ảnh Hội An chưa bao giờ phai nhạt. Câu chuyện của bà vượt xa một mối tình đơn thuần; bà là một sứ giả văn hóa sống động, người đã giúp định hình những phong tục mới tại vùng Nagasaki, từ việc giới thiệu phong cách ăn uống quây quần của gia đình đến việc nuôi dưỡng một lối giao tiếp nhẹ nhàng, thân mật hơn, thấm đẫm tinh thần Việt.
Di sản này vẫn được tôn vinh cho đến ngày nay. Trong lễ hội Nagasaki Kunchi hàng năm, một đám rước diễu hành tái hiện lại chuyến hải trình của Araki và Ngọc Hoa, với hình ảnh một bé gái mặc áo dài Việt Nam và một bé trai mặc Yukata trên một mô hình thuyền buôn. Hình ảnh tà áo dài bay phấp phới trên đất Nhật là một lời nhắc nhở mạnh mẽ rằng tình yêu không bị ràng buộc bởi biên giới địa lí hay rào cản văn hóa, và rằng một người phụ nữ Việt Nam đã từng được cả một thành phố Nhật Bản yêu mến gọi là công chúa.

Nền ẩm thực của Nagasaki cũng được cho là mang dấu ấn ảnh hưởng của bà. Các gia đình tại Nagasaki có truyền thống ăn uống quanh một chiếc bàn tròn trải khăn đỏ, thay vì những chiếc bàn chữ nhật không trang trí thường thấy ở các vùng khác của Nhật Bản, được cho là do bà khởi xướng. Giống như phong cách dùng bữa thường ngày của gia đình Việt Nam, người dân nơi đây cũng quây quần lại và cùng chia sẻ thức ăn từ những chiếc tô, đĩa lớn chung. 

Với những dấu ấn văn hóa tuyệt vời như vậy, Ngọc Hoa công chúa xứng đáng là “đại sứ văn hóa”, “đại sứ của tình hữu nghị” Việt - Nhật.
Ngày nay, một con đường ở Hội An được đặt theo tên bà. Tại Nhật Bản, ký ức về bà không chỉ được lưu giữ tại lăng mộ mà còn qua một chiếc gương cá nhân mà bà được cho là đã mang từ Việt Nam, hiện đang được trưng bày tại Bảo tàng Lịch sử và Văn hóa Nagasaki.

Click Studio chúng mình rất hân hạnh khi đã có thể tận dụng kiến thức, kỹ năng phát triển game cùng công nghệ tiên tiến để đưa sự hiện diện của Công nữ Ngọc Hoa vào dự án Hội An Ký Sự sắp ra mắt tới đây.